Paleo diyeti, insanların binlerce yıl önce Paleolitik Çağ’da yemiş olabileceği yiyeceklere dayanan bir beslenme programıdır. Genel olarak avcılık-toplayıcılık anlayışına uygun düşük karbonhidratlı bir diyettir.
Paleo diyetinin ortaya çıkışı tarım devriminden sonra ortaya çıkan modern diyetlerin genetiğimizle uyumlu olmadığı fikrine dayanır. Bu yüzden binlerce yıl önceki insanlar gibi beslenmenin sağlığı desteklediği fikrine odaklanır.
Modern Paleo diyetleri meyve, sebze, yağsız et, balık, yumurta, kuruyemiş ve tohumlar gibi birçok farklı gıdayı içerir. Bunlar, geçmişte insanların avcılık ve toplayıcılık ile elde edebildikleri gıdalardır. Avcı-toplayıcı dönemde bu beslenme tarzının yanında insanların fiziksel olarak da aktif bir yaşam sürmeleri sebebiyle obezite, diyabet ve kalp hastalığı gibi birçok hastalığın görülme sıklığı günümüzde göre çok daha azdı.
Günümüzde kilo vermek, sağlıklı bir kiloda kalmak ve kalp hastalığı veya kardiyovasküler risk faktörlerini azaltmak isteyenler Paleo diyetini tercih etmektedir.
Paleo Diyetinde Tüketilebilecek Gıdalar
Geleneksel bir Paleo diyetinde günlük alınan toplam enerjinin %35’i yağlardan, %35’i karbonhidratlardan ve %30’u proteinlerden gelmektedir. Bu yüzden diğer düşük karbonhidratlı diyetlerle benzerlik gösterir.
Paleo diyetini takip etmek istiyorsanız aşağıdaki seçenekler de dahil olmak üzere birçok doğal gıdaya öncelik vermeniz gerekir:
Meyve ve Sebzeler
Meyve ve sebzelerin sağlığa faydalı olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Vitaminler, mineraller, lif ve antioksidanlarla doludur. Ancak kilo vermek için Paleo diyetini tercih eden biri nişastalı sebzeleri ve daha yüksek şekerli meyveleri ölçülü tüketmesi gerekir.
Paelo diyetinde tüketilebilecek bazı meyve ve sebzeler şunlardır:
- Karnabahar
- Brokoli
- Lahana
- Ispanak
- Elma
- Kavun
- Üzüm
- Turunçgiller
- Erik
Et, Balık ve Deniz Ürünleri
Paleo diyetine çoğu et ve deniz ürünü uygundur. Ancak ilave şeker içerebilecek önceden marine edilmiş veya kurutulmuş etlere dikkat edilmesi gerekir. Ayrıca tahılla beslenen hayvanlara kıyasla daha fazla sağlıklı yağ içerdiği için otla beslenen hayvan eti tercih edilir.
Paleo diyetinde tüketilebilecek bazı et ve deniz ürünleri şunlardır:
- Tavuk
- Sığır eti
- Kuzu eti
- Hindi
- Somon
- Karides
Yumurta
Yumurta protein, B vitaminleri, mineraller ve antioksidanlar açısından yüksek olduğu için Paleo diyetinde izin verilen gıdalardan biridir. Ancak daha yüksek omega-3 içerdiği için serbest dolaşan tavukların yumurtalarının tercih edilmesi önemlidir.
Kuruyemiş ve Tohumlar
Kuruyemiş ve tohumlar; sağlıklı yağlar, lifler ve proteinler bakımından zengindir. Paleo diyetinde tüketilebilecek bazı kuruyemiş ve tohumlar şunlardır:
- Badem
- Kaju
- Antep fıstığı
- Ceviz
- Keten tohumu
- Chia tohumu
- Ay çekirdeği
Sağlıklı Yağlar
Doğrudan bitkiden toplanan yağlara Paleo diyetinde izin verilir. Keten tohumu yağı muhtemelen avcı-toplayıcı dönemde tüketilmemiş olsa da kanıtlanmış birçok sağlık faydası sebebiyle buna da izin verilir. Paleo diyetinde tüketilebilecek bazı sağlıklı yağlar şunlardır:
- Zeytinyağı
- Ceviz yağı
- Keten tohumu yağı
- Hindistan cevizi yağı
- Avokado yağı
Paleo Diyeti Uygularken Kaçınılması Gereken Gıdalar
- Tahıllar: Ekmek, buğday, arpa, çavdar, makarna
- Baklagiller: Mercimek, fasulye, nohut
- Süt ürünleri: Peynir, tereyağı, yoğurt, krema
- Şekerli içecekler: Alkol, hazır meyve suları,
- İşlenmiş Gıdalar: Kek, pasta, dondurma ve tatlılar